AFP ၏ အယ်ဒီတာ့အာဘော်နှင့် ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းများ

ကမ္ဘာတဝန်းရှိ AFP ၏ သတင်းအချက်အလက်စိစစ်ရေးဂျာနယ်လစ်များနှင့် အယ်ဒီတာများသည် AFP သတင်းအချက်အလက်စိစစ်ရေးလက်စွဲမူ ၊ AFP ၏  စာတည်းဖြတ်ခြင်းဆိုင်ရာစံနှုန်းများနှင့် အကောင်းဆုံးကျင့်သုံးမှုများ ၊ AFP ၏ Charter (ကတိကဝတ်များ) တွင် ချမှတ်ထားသည့် စံနှုန်းများအတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။

AFP သည် ပြင်သစ်ဥပဒေအောက်တွင် ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာရပ်တည်နေသည့်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး မိမိတို့ထုတ်ပြန်သည့် သတင်းအချက်အလက်၏ ရပ်တည်ချက် သို့မဟုတ် တိကျမှုကို ထိခိုက်နိုင်ချေရှိသည့် စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် ဝါဒရေးရာအကျိုးစီးပွားများ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို မည်သည့်အခြေအနေတွင်မှ ရောက်ရှိမည်မဟုတ်ပါ။

AFP သတင်းအချက်အလက်စိစစ်ရေး လက်စွဲမူ

လက်စွဲမူတွင် သတင်းအချက်အလက်စိစစ်သူ (Fact-checkers) များအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ မစ်ရှင်များကို ဖော်ပြထားပါသ်ည။ ယင်းတို့တွင် အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော ပြောဆိုမှုများကို ဦးစားပေးစိစစ်ခြင်း၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ရေးသားတင်ပြမှုတွင် ဘက်ညီမှုရှိစေရန်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် အစဉ်အမြဲတိကျနေစေရန် ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။

အချက်အလက်စိစစ်မှုများကို မည်သို့ရွေးချယ်သည်၊ မည်သို့ အရင်းအမြစ်စုဆောင်းသည်၊ မည်သို့ရေးသားသည်တို့ကို အသေးစိတ်ဖော်ပြပြီး ဘက်လိုက်ရေးသားအတည်ပြုချက်များ၏ အန္တရာယ်ကြီးပုံကို လူအများသတိပြုမိစေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ကျွန်ုပ်တို့ စုံစမ်းစိစစ်မှုများပြုလုပ်ရာတွင် ပါဝင်သူများ၏ အကျိုးပျက်စီးမှုမဖြစ်စေရန် အလေးထားပါသည်။

အချက်အလက်တစ်ခုကို ကျွန်ုပ်တို့မည်သို့မည်ပုံ စုံစမ်း၍ မည်သို့မည်ပုံ စိစစ်‌ဖော်ထုတ်ရေးသားသည်ကို ဤလင့်ခ် တွင် ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။

AFP ၏  စာတည်းဖြတ်ခြင်းဆိုင်ရာစံနှုန်းများနှင့် အကောင်းဆုံးကျင့်သုံးမှုများ

AFP ၏ အချက်အလက်စိစစ်ရေးအဖွဲ့များအနေဖြင့် AFP ၏  စာတည်းဖြတ်ခြင်းဆိုင်ရာစံနှုန်းများနှင့် အကောင်းဆုံးကျင့်သုံးမှုများကိုလည်း လိုက်နာဆောင်ရွက်ပါသည်။ ယင်းတွင် အယ်ဒီတာလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများအတွက် လမ်းညွှန်းချက်များချမှတ်ကာ တိကျသော၊ ဘက်မလိုက်သော၊ မျှတသော ကတိကဝတ်ဖြင့် ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်လက်ရှိပါသည်။

အောက်တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း အခြေခံလမ်းညွှန်ချက် ၁၀ ချက်ကို မူဝါဒအုတ်မြစ်အနေဖြင့် ချမှတ်ဆောင်ရွက်ပါသည်။ အဆိုပါ အချက်များကို လေးစားလိုက်နာမှုမရှိပါက အရေးယူခြင်းခံရမည်ဖြစ်ပါသည်။

• ၁) AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် တိကျသော၊ မျှတသော၊ ဘက်လိုက်မှုကင်းသော သတင်းများကို ရယူဖော်ပြ၍ အမှားများကို ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစွာဖြင့် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြင်ဆင်ရန် မျှော်လင့်ထားပါသည်။
• ၂) AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် အမှီအခိုကင်းလွတ်စွာပြောဆိုနိုင်သည့်အပြင် မလေ့လာဘဲ ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊ ဘက်လိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြင်ပလွှမ်းမိုးခြင်း စသည်တို့မရှိသည့်သူများနှင့် ပြောဆိုရပါမည်။ ထိုသူတို့အနေဖြင့် ၎င်းတို့ဆန္ဒမပါသည့် ကိစ္စရပ်များကို ဆောင်ရွက်ရန် တာဝန်မရှိပါ။
• ၃) AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် မိမိတို့ကို ပြောကြားသည့် အရင်းအမြစ်များကို လျှို့ဝှက်ထားပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့အန္တရာယ်ရှိစေနိုင်သောအခြေအနေရောက်ရှိအောင် မပြုလုပ်ရပါ။
• ၄)  AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် သံသယတရားခံများကို လေးစားရပါမည်။
• ၅) AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် အမှန်တရားကို ရှာဖွေရမည်ဖြစ်ပြီး မိမိတို့ဆီရောက်လာသမျှအချက်အလက်များကို သည်အတိုင်း ရေးသားဖော်ပြခြင်း မပြုလုပ်ရပါ။
• ၆) AFP ဓာတ်ပုံနှင့်ရုပ်သံဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် ဓာတ်ပုံနှင့်ဗီဒီယိုများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းမပြုလုပ်ရပါ။ ထို့အပြင် မူလပုံ/အကြောင်းအရာမှ သွေဖီသွားစေရန် လုပ်ကြံခြင်း၊ ပြောင်းလဲခြင်းများ မပြုလုပ်ရပါ။ စာရေးသားသည့် ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့်လည်း ပြောစကားများကို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲခြင်း မပြုလုပ်ရပါ။
• ၇) AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် မိမိတို့ သတင်းအရင်းအမြစ်များမှာ မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစွာ ဖော်ပြရမည်ဖြစ်ပြီး တပါးသူထံမှ ကူးယူခြင်းမပြုရပါ။ အချက်အလက်စိစစ်ရန်ရှိနေသည့်အရင်းအမြစ်တစ်ခုပါဝင်သော သတင်းများကို မည်သည့်အခါမျှ ဖော်ပြခြင်းမပြုရပါ။
• ၈) AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် ဓားစာခံများ သို့မဟုတ် ယင်းတို့၏ ဆွေမျိုးများကို ချဉ်းကပ်သည့်အခါ စိတ်ထိခိုက်မလွယ်စေရန် လေ့ကျင့်ထားရမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ပူဆွေးဝမ်းနည်းသည့်အခါ ကြားဝင် နှောက်ယှက်ခြင်းမျိုးကို ရှောင်ရှားရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် ကလေးငယ်များကို အင်တာဗျူးသည့်အခါ သို့မဟုတ် ဓာတ်ပုံရိုက်သည့်အခါ အထူးသတိထားရန်လိုအပ်ပြီး မိဘများ၏ ခွင့်ပြုချက်ရရှိရန် ကြိုးစားရမည်ဖြစ်ပါသည်။
• ၉) AFP ဂျာနယ်လစ်များအနေဖြင့် မိမိတို့ မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို ဖော်ထုတ် ပြောဆိုရမည်ဖြစ်ပါသည်။ သတင်းစီမံခန့်ခွဲမှုအဖွဲ့ထံမှ အတည်ပြုချက်ရရှိထားသော ခြွင်းချက်ဖြစ်သည့် အခြေအနေမျိုးမှလွဲ၍ ကျန်သည့်အခြေအနေများတွင် ပရိယာယ်ဆင်‌ ပြောဆိုခြင်းများ မပြုရပါ။
• ၁၀) AFP ဂျာတယ်လစ်များအနေဖြင့် မိမိတို့ကိုယ်ကျိုးစီးပွားအတွက် သတင်းအချက်အလက်များကို ရယူစုဆောင်းခြင်း သို့မဟုတ် မိမိတို့ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုရရှိရန်အတွက် မိမိတို့ရာထူးကို အသုံးချခြင်းများ မပြုရပါ။ မိမိတို့၏ သတင်းရင်းမြစ်များကို ငွေပေးခြင်းမပြုရပါ။

တည်းဖြတ်ထုတ်လုပ်ခြင်းဆိုင်ရာစံနှုန်းများနှင့်အကောင်းမွန်ဆုံးမူဝါဒများတွင် အေဂျင်စီ၏ ဘက်မလိုက်ခြင်းနှင့် သတင်းတင်ဆက်မှုများတွင်သမာသမတ်ကျမှုများအပေါ် ကာကွယ်နိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ ဝန်ထမ်းများ၏ အမူအကျင့်များနှင့်သက်ဆိုင်သော သီးခြားကျင့်ဝတ်များကို ချမှတ်ထားပါသည်။ ယင်းစံနှုန်းများတွင် ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းဆောင်တာများအပေါ် လွှမ်းမိုးသက်ရောက်နိုင်သော မည်သည့်အကျိုးစီးပွားတူပဋိပက္ခ (conflicts of interest) များကိုမဆို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ကြေညာခြင်း၊ ပြင်ပမှ အကျိုးစီးပွားများ၊ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် ပုဂ္ဂလိကဆိုင်ရာထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်များသည် AFP ၏ အကျိုးစီးပွား သို့မဟုတ် သမာသမတ်ကျမှုနှင့်ဆိုင်သောဂုဏ်သိက္ခာတို့အပေါ် ထိခိုက်မှုမရှိစေခြင်း၊ သတင်းရင်းမြစ်များထံမှာ တံစိုးလက်ဆောင်များလက်ခံခြင်းမရှိစေရန် တင်းကြပ်ထားသော စည်းကမ်းများ စသည်တို့ ပါဝင်သည်။ ဝန်ထမ်းများ၏ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာစည်းကမ်းများအသေးစိတ်ကို ဤမူဝါဒဆိုင်ရာစာတမ်း၏ စတုတ္ထအခန်းတွင် ပြည့်စုံစွာဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။

ကတိကဝတ်

AFP သည် မှန်ကန်တိကျသော၊ ဘက်မျှသော၊ သမာသမတ်ကျသော ကမ္ဘာ့သတင်းတင်ဆက်သည့်   သတင်းအေဂျင်စီတစ်ခုဖြစ်ရာ မတူညီသောဘာသာစကားများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများစွာရှိသည့် သတင်းအဖွဲ့အစည်းတစ်အဖြစ် လမ်းညွှန်ပေးသည့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာစံချိန်စံနှုန်းများကိုလည်း AFP ၏ ကတိကဝတ်များတွင် ထည့်သွင်းပြဌာန်းပါသည်။

ယင်းကတိကဝတ်များတွင် AFP အနေဖြင့် မှန်ကန်သောသတင်းအချက်အလက်များကို ရှာဖွေဖော်ပြရန်၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ အတွေးအခေါ်အယူဝါဒဆိုင်ရာ လွှမ်းမိုးမှုမပါစေသော လွတ်လပ်သည့်အသံဖြင့် ပြောဆိုရေးသားရန် တာဝန်ရှိသည်ဆိုသော အချက်များပါဝင်ပါသည်။ ပြည့်စုံမှန်ကန်၍ ယထာဘူတကျသော အချက်အလက်များ တင်ဆက်ရန်အစရှိသော ကတိကဝတ်များမှာ AFP ၏ တရားဝင်ပြဌာန်းချက်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ၏ ဗဟိုချက်မများပင် ဖြစ်ပါသည်။

ယင်းအပြင် လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်၊ စာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများ၏ ရပိုင်ခွင့်များကို အားပေးပံ့ပိုးရန်နှင့် လူမျိုး၊ လိင်၊ နိုင်ငံသား၊ ဘာသာရေး၊ လိင်ခံစားမှုကွဲပြားမှုစသည်တို့အပေါ်အခြေခံ၍ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကို ငြင်းပယ်ရန် စသော ကတိကဝတ်များကိုလည်း ပြဌာန်းဖော်ပြထားပါသည်။

အချက်အလက်စိစစ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း

AFP သည် တည်းဖြတ်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စံချိန်စံနှုန်းများကို အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ကိုယ်ပိုင် ရေးဆွဲပြဌာန်းထားသည့်အပြင် ဥရောပတိုက်ရှိ လွတ်လပ်သော သတင်းအချက်အလက်စိစစ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများအတွက် ကျင့်ဝတ်စည်းမျဉ်းများဦးဆောင်ရေးဆွဲသည့် ‘ဥရောပ သတင်းအချက်အလက်စိစစ်ရေးစံနှုန်းများကွန်ယက် European Fact-Checking Standards Network ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များ’ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရာတွင်လည်း ဦးဆောင်ပါဝင်လျက် ရှိပါသည်။

အဆိုပါကွန်ယက်၏ စံနှုန်းများတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်းပါတီစွဲကင်းရှင်းခြင်း၊ သတင်းအချက်အလက်အမှားများအား တိုက်ဖျက်ရာတွင် သတင်းစာပညာဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်မှုများစသည့်အချက်များ ပါဝင်သည်။ AFP အနေဖြင့် အဆိုပါကျင့်ဝတ်များကို ချိုးဖျက်သည်ဟု ထင်မြင်ပါက EFCSN ၏ ဤလင့်ခ်မှ တဆင့် အကြောင်းကြားစာ ပေးပို့နိုင်ပါသည်။

AFP သည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်စိစစ်ရေးကွန်ရက် (International Fact-Checking Network) မှ ပြဌာန်းထားသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို လိုက်နာရန် လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသဘောတူညီချက်များတွင် အဖွဲ့အစည်းပါတီစွဲကင်းရှင်းခြင်းနှင့် မျှတခြင်း၊ သတင်းရင်းမြစ်များကို ပွင့်လင်းစွာဖော်ပြခြင်း၊ ပွင့်လင်းမြင်သာသော ဘဏ္ဍာရေးနှင့်စုဖွဲ့တည်ထောင်ထားခြင်း၊ ပွင့်လင်းမြင်သာသော သတင်းအချက်အလက်စိစစ်ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းနာနှင့် ရိုးသားပွင့်လင်းသည့်အမှားပြင်ဆင်ခြင်းဆိုင်ရာ မူဝါဒရှိခြင်း တို့ပါဝင်ပါသည်။ AFP အနေဖြင့် အဆိုပါကျင့်ဝတ်များကို လေးစားလိုက်နာရန် ပျက်ကွက်သည်ဟု ထင်မြင်ယူဆပါက IFCN ၏ ဤလင့်ခ်မှတဆင့် အကြောင်းကြားစာ ပေးပို့နိုင်ပါသည်။

AFP သည် နယ်စည်းမခြားသတင်းထောက်များအသင်း (RSF) က ဆောင်ရွက်သည့် ယုံကြည်ရသောသတင်းစာပညာလုပ်ငန်းများကို မြှင့်တင်သည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့်  Journalism Trust Initiative ၏ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါသည်။