သမြားနီအပင်ကို ဆေးအဖြစ် သောက်သုံးပြီး HIV/AIDS နဲ့ ကင်ဆာရောဂါတွေကို ကုသနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ပို့စ်အမှားတွေ ပျံ့နှံ့

အဲဒီပို့စ်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၈ ရက်က Facebook ဒီလင့်ခ်မှာ တင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၁၆၇ ကြိမ် ပြန်လည်မျှဝေထားကြပါတယ်။

“ခေါင်းမူးပြီးအသားအရေမမှန်ခြင်း
သွေးကင်ဆာဖြစ်ခြင်း
လည်ချောင်းကင်ဆာ
ဂရင်ဂျီနာ
လိပ်ခေါင်းသွေးကျရောဂါ
အစာအိမ်ကင်ဆာ
အမျိုးသမီးရောဂါအမျိုးမျိုတို့ကိုပျောက်ကင်းစေပါတယ်”(မူရင်းအတိုင်း) လို့ ဒီပို့စ်မှာ ရေးထားပါတယ်။

ဒါအပြင် “ခုခံအားကျဆင်းသည့်ရောဂါ HIVဘီပိုး စီပိုး ကူးစက်တက်တဲ့ပိုးရောဂါတွေလည်း ပျောက်ပါတယ်”(မူရင်းအတိုင်း) လို့လည်း ဆိုထားပါတယ်။

“သမြားနီဆေးပင်ဖြင့် HIVရောဂါဝေဒနာရှင်များရှာဖွေပြီး ကုသပေးရာ ရာနှုန်းပြည့်ပျောက်ကင်းကြောင်းလေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်”

သမြားနီဆေးပင်ကို ရေစင်အောင်ဆေးကြောပြီး အပင်ရဲ့အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို ပြုတ်သောက်ရမယ်လို့ နားလည်မှုလွဲစေနိုင်တဲ့ပို့စ်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။

ပို့စ်မှာ အင်္ဂလိပ်လို ရုက္ခဗေဒအမည် ‘Stemona curtisii Hook’ လို့ ခေါ်တဲ့ သမြားပင်ရဲ့ပုံတွေကို တွေ့ရပါတယ်။ (archived post)

Image

မှားယွင်းတဲ့ပို့စ်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၈ ရက်က ရိုက်ယူထားတဲ့ Screenshot

လက်ရှိမှာ HIV ဗိုင်းရပ်စ်ကို ထိထိရောက်ရောက်ကုသနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းမရှိသေးဘူးလို့ အမေရိကန်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ကာကွယ်ရေးစင်တာ (CDC)(archived link) နဲ့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO)(archived link) ရဲ့ ဝဘ်ဆိုဒ်စာမျက်နှာတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

HIV ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းမှာ ရောဂါပိုးတွေကို တိုက်ထုတ်ဖို့ ကူညီတဲ့ ဆဲလ်တွေကို တိုက်ခိုက်တာ ဖြစ်ပြီး AIDS လို့ ခေါ်တဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ခုခံအားကျဆင်းမှုကူးစက်ရောဂါကို ဖြစ်စေတာပါ။ (archived link)

အဲဒီဗိုင်းရပ်စ်ဟာ အကာအကွယ်မဲ့လိင်ဆက်ဆံရာကနေ ကူးစက်နိုင်ပြီး အသက်အန္တရာယ်ရှိတဲ့ရောဂါလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

တူညီတဲ့ပြောဆိုမှုနဲ့အတူ အဲဒီပို့စ်တွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်တွေကလည်း ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး Facebook ရဲ့ ဒီလင့်ခ်၊ ဒီလင့်ခ် နဲ့ ဒီလင့်ခ်တွေမှာလည်း တင်ထားတာတွေ့ရပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီအဆိုဟာ မှားယွင်းပါတယ်။

ခုခံအားကျဆင်းမှုကူးစက်ရောဂါ HIV/AIDS နဲ့ ပို့စ်မှာပါဝင်တဲ့ရောဂါတွေကို သမြားနီအပင် အသုံးပြုပြီး မကုသနိုင်ဘူးလို့ ဆေးပညာကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောပါတယ်။

“သမြားပင် (Stemona Curtisii Hook) က အဲဒီရောဂါတွေကို ကုသနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထား မရှိဘူး” လို့ အမေရိကန်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ကာကွယ်ရေးစင်တာ (CDC) တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၆ ရက်မှာ AFP ကို အီးမေးလ်ကတဆင့် ဖြေကြားပါတယ်။

“HIV နဲ့ ကင်ဆာရောဂါတွေကို ကာကွယ် ကုသတဲ့နေရာမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန် သိပ္ပနည်းကျ လေ့လာအတည်ပြုထားတဲ့ ကုသနည်းတွေကိုပဲ အသုံးပြုဖို့ CDC အနေနဲ့ တိုက်တွန်းပါတယ်” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

“HIV ကူးစက်ခံရတဲ့ရောဂါကို ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ခြင်း မရှိပေမယ့် စနစ်တကျဂရုစိုက်မယ်ဆိုရင် ထိန်းချုပ်လို့ရပါတယ်” လို့ CDC တာဝန်ရှိသူက ဆိုပါတယ်။

ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာ ဝဘ်ဆိုဒ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Hello Sayarwon ရဲ့ Country Manager ဒေါက်တာ သူရိန်လှိုင်ဝင်းကလည်း HIV/AIDS နဲ့ ကင်ဆာရောဂါတွေကို သမြားနီဆေးပင်နဲ့ကုသနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထား မတွေ့ရဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

“သမြားနီဆေးပင်က ရင်ဘတ်နဲ့ချောင်းဆိုးရောဂါတွေကို ကုသနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ပြောဆိုမှုတချို့ရှိပေမယ့် HIV/AIDS နဲ့ ကင်ဆာရောဂါတွေကို ကုသပျောက်ကင်းနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သိပ္ပံနည်းကျသက်သေပြချက် မရှိဘူး” လို့ ဆိုပါတယ်။

“ကျွန်တော်ရဲ့ဆေးပညာအမြင်အရ ဒီဆေးပင်မှာ အကျိုးအာနိသင်တွေ သေချာပေါက်ရှိနိုင်ပေမယ့် ကင်ဆာ၊ အသည်းရောင်ရောဂါနဲ့ HIV/AIDS တွေကို ကုသနိုင်တယ်လို့ မထင်ဘူး” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

ဒါအပြင် မှားယွင်းနေတဲ့ပို့စ်မှာ သမြားနီအပင်ကို သောက်သုံးခြင်းဖြင့် သွေးဖြူဥတွေကို လျော့ကျစေပြီး သွေးနီဥတွေကို တိုးစေတဲ့အတွက် သွေးကင်ဆာနဲ့ ကင်ဆာရောဂါတွေကိုလည်း ကုသနိုင်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်ရောဂါကာကွယ်ရေးနဲ့ထိန်းချုပ်ရေးစင်တာ (CDC) ကတော့ ကင်ဆာကို ကုသတဲ့နည်းဟာ ကင်ဆာအမျိုးအစားနဲ့ ရောဂါအဆင့်တွေအပေါ်မှာ မူတည်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကင်ဆာရောဂါကုသခြင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး CDC ဝဘ်ဆိုဒ်မှာတင်ထားတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်မှာ ကင်ဆာရောဂါကို ခွဲစိတ်ကုသတာ၊ ဆေးဝါးသောက်သုံးတာ၊ X-ray ဓာတ်ရောင်ခြည်နဲ့ကုသတာ၊ ကင်ဆာဆဲလ်တွေကိုကြီးထွားစေတဲ့ဟော်မုန်းတွေကို ဖြတ်တောက်တာ၊ ခန္ဓာကိုယ်ခံအားတွေကို မြှင့်တင်ပေးတာတွေ အပြင် ပြင်းထန်တဲ့ဆေးဝါးနဲ့ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုသနည်းတွေကြောင့် ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ ရိုးတွင်းခြင်ဆီတွေအစားထိုးကုသတာတွေ ပါဝင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ (archived link)

လိုအပ်ဆဲ သုတေသန

အကျိုးအမြတ်မရယူတဲ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာသတင်းအမှားတွေကို လေ့လာတိုက်ဖျက်နေတဲ့ Meedan ရဲ့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက လက်ရှိမှာ သမြားနီဆေးပင်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ သုတေသနတွေဟာ နည်းပါးပြီး အကန့်အသတ်ရှိတဲ့အတွက် သမြားနီဆေးပင်အသုံးပြုပြီး အခြားအထွေထွေကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေကို ကုသနိုင်ခြင်းရှိမရှိ ကောက်ချချက်ဖို့ မလုံလောက်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

“သမြားနီဆေးပင်နဲ့ အဲဒီအပင်မျိုးစိတ်တွေဟာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေကို ကုသရာမှာ အသုံးဝင်တယ်လို့ ကောက်ချက်ချဖို့အတွက် လုံလောက်တဲ့ လေ့လာချက်တွေ မရှိဘူး” လို့ အဆိုပါအဖွဲ့အစည်းတာဝန်ရှိသူတွေက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၈ ရက်မှာ AFP ကို ပြောပါတယ်။

ဒါကြောင့် သမြားပင်မျိုးစိတ်နဲ့ အဲဒီမျိုးစိတ်ဝင်အပင်တွေကို သိပ္ပံနည်းကျလေ့လာထားပြီးသားဆေးဝါးတွေနေရာမှာ အစားထိုးပြီး အသုံးပြုတာမျိုး မလုပ်သင့်ဘူးလို့ Meedan က အကြံပြုပါတယ်။

“Stemona (သမြားပင်ရဲ့မျိုးစိတ်) နဲ့ပတ်သက်ပြီး သိပ္ပံနည်းကျလေ့လာမှုနည်းပါးနေသေးတာဟာ ဆေးဝါးကုသရာမှာ လုံးဝအသုံးဝင်ဘူးလို့ ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘဲ၊ ထိရောက်မှုရှိမရှိ တိတိကျကျပြောဆိုဖို့ ခိုင်မာတဲ့အထောက်အထား မရှိသေးတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ Meedan က ဆိုပါတယ်။