ပိုးဟပ်ဝင်နေတဲ့ အဆုပ်ဓာတ်မှန်လို့ ပြောဆိုထားတဲ့ ဖန်တီးပြုပြင်ထားတဲ့ X-Ray ပုံအမှား

အဲဒီပုံကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်က Follower ၃,၄၀၀ ရှိတဲ့ Facebook အကောင့်တစ်ခုက ဒီလင့်ခ်မှာ တင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီပုံက ရင်ဘတ်ဓာတ်မှန်တစ်ခုပုံဖြစ်ပြီး ပုံရဲ့ညာဘက်အောက်ခြေမှာ ကြီးမားတဲ့ပိုးဟပ်တစ်ကောင်ပါဝင်တာလည်း မြင်ရပါတယ်။

“ဆရာဝန်က X-ray အဖြေကို ကြည့်ပြီး "ခင်ဗျားရင်ဘတ်ထဲမှာ ပိုးဟပ် အရှင်တစ်ကောင် ရှိနေတယ်။ ခင်ဗျား နိုင်ငံခြားသွားပြီး ခွဲစိတ်ကုသဖို့ လိုလိမ့်မယ်" လို့ X-ray အဖြေနဲ့အတူသေချာ ပြောလိုက်တယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ပဲ လူနာလည်း စင်္ကာပူကို ခွဲစိတ်ကုသဖို့ သွားခဲ့ရတယ်”(မူရင်းအတိုင်း) လို့ အဲဒီပို့စ်မှာ ရေးထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ စင်္ကာပူရောက်တဲ့အခါမှာ ဆရာဝန်က “ခင်ဗျား ရင်ဘတ်ထဲမှာ ပိုးဟပ် မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ခင်ဗျားတို့ နိုင်ငံက X-ray စက်ထဲမှာတော့ ပိုးဟပ်တစ်ကောင် ရှိနေပါတယ်” လို့ ပြန်ပြောတယ်လို့ အဲဒီပို့စ်က ဆိုပါတယ်။

Image

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂ ရက်က ရိုက်ယူထားတဲ့ Screenshot

ပြင်ပအရာဝတ္ထုတွေ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းတဆင့် ဝင်ရောက်တာဟာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိပြီး ကလေးတွေရဲ့ အသက်အန္တရာယ်ကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်တဲ့အထိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အများစုကတော့ အသက်သုံးနှစ်နဲ့ အောက် အရွယ်တွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ (archived links here and here)

အသက်ရှူလမ်းကြောင်းထဲ ပြင်ပအရာဝတ္ထုတွေဝင်ရောက်တာဟာ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာ အတွေ့ရနည်းပေမယ့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်က ဩစတြေးလျအမျိုးသားတစ်ဦးဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း တစ်စုံတစ်ခု တွားသွားနေတာ ခံစားခဲ့ရတဲ့နောက် အဆုပ်ထဲကနေ ပိုးဟပ်တစ်ကောင်ကို ထုတ်ယူနိုင်ခဲ့တဲ့ဖြစ်စဉ် ရှိခဲ့ပါတယ်။ (archived here)

နောက်ထပ်ဖြစ်စဉ်တစ်ခုကတော့ အိန္ဒိယအမျိုးသမီးတစ်ဦးဟာ အိပ်နေစဉ်မှာ ပိုးဟပ်တစ်ကောင်ကို ရှိုက်သွင်းမိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီပိုးဟပ်ကို သူ့ဦးခေါင်းထဲမှာ တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ (archived here)

မှားယွင်းတဲ့အကြောင်းအရာနဲ့အတူ ပိုးဟပ်ပုံပါတဲ့ X-ray ပုံဟာ ၂၀၁၉၊ ၂၀၂၀၊ ၂၀၂၁၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွေမှာလည်း Facebook ပေါ် ပျံ့နှံ့ခဲ့ပါတယ်။

Facebook အသုံးပြုတချို့ဟာ အဲဒီအကြောင်းအရာကို ယုံကြည်ကြပြီး အခုလို မှတ်ချက်တွေ ရေးကြပါတယ်။

အသုံးပြုသူတစ်ယောက်က “စင်္ကာပူ ရောက်အောင် ပို့ပေးတဲ့ X-ray စက်ကို ကျေးဇူးတင်ရမယ်” လို့ ရေးပါတယ်။

နောက်တစ်ယောက်ကတော့ ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ခဲ့တာလို့ ယုံကြည်နေပါတယ်။ “မြန်မာနိုင်ငံက Dr.တွေ မသေခြာတာကိုပြောနေတာပဲနော်”(မူရင်းအတိုင်း) ဆိုပြီး မှတ်ချက်ရေးပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ပို့စ်မှာပါဝင်တဲ့ပုံဟာ ဖန်တီးပြုပြင်ထားတာ ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက ပျံ့နှံ့ခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရာအမှား ဖြစ်ပါတယ်။

အမှားဟောင်း ပုံအသစ်

Google မှာ ဓာတ်ပုံရာဇဝင်ရှာကြည့်တဲ့အခါ မူရင်းပုံကို Wikimedia Commons စာမျက်နှာမှာ ဆွီဒင်ဆရာဝန် Mikael Häggström က ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၈ ရက်နေ့စွဲနဲ့ တင်ထားတာတွေ့ရပါတယ်။ (archived here)

အဲဒီမူရင်းပုံမှာတော့ ပိုးဟပ်ပုံပါဝင်တာ မတွေ့ရပါဘူး။

ပုံရဲ့ အညွှန်းစာမှာ အခုလို ရေးထားပါတယ်။

“ဘောလုံးပွဲတွင် အခြားကစားသမားတစ်ဦးနှင့် တိုက်မိလဲကျသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ဘယ်ဘက်ခြမ်းတွင် နာကျင်မှုခံစားခဲ့ရသည့် အသက် ၂၁ နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦး၏ Posteroanterior chest radiograph (အနောက်ကနေ ရှေ့ဘက်ကိုရိုက်ထားတဲ့ X-Ray)။ ဓာတ်မှန်တွင် သာမန်ရင်ဘတ်အနေအထားကိုတွေ့ရပြီး မည်သည့်နာကြင်မှုလက္ခဏာမျှ မတွေ့ရပါ။”

အောက်မှာ မှားယွင်းတဲ့ပို့စ်မှာ ပါဝင်တဲ့ ဓာတ်ပုံ (ဘယ်) နဲ့ Wikimedia ရဲ့ ဓာတ်ပုံ (ညာ) တို့ကို နှိုင်းယှဉ်ပြထားပါတယ်။

Image

ဖန်တီးပြုပြင်ထားတဲ့ ဓာတ်ပုံ (ဘယ်) နဲ့ Wikimedia ရဲ့ ဓာတ်ပုံ (ညာ) တို့ကို နှိုင်းယှဉ်ပြထားတဲ့ Screenshot

ပိုးဟပ်ပုံမပါဝင်တဲ့ X-ray ပုံကို နိုင်ငံတကာဓာတ်ပုံအေဂျင်စီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Shutterstock ဝဘ်ဆိုဒ်မှာလည်း "Normal Posterio Anterior PA Chest X-ray" (အနောက်ကနေ ရှေ့ဘက်ကိုရိုက်ထားတဲ့ ပုံမှန် X-Ray) ဆိုတဲ့စာသားနဲ့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ (archived here)

အဓိကစကားလုံး (Keyword) တွေ အသုံးပြုပြီး ရှာကြည့်တဲ့အခါ အဆုပ်ထဲပိုးဟပ်ဝင်လို့ စင်္ကာပူ သွားကုရတယ်ဆိုတဲ့ ပြောဆိုမှုတွေဟာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်လောက်ကတည်း ပျံ့နှံ့ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ အချက်အလက်စိစစ်တဲ့ဝဘ်ဆိုဒ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Snopes ရဲ့ ဆောင်းပါးအရ သိရပါတယ်။ (archived here)

၂၀၁၇ မှာ ပျံ့နှံ့ခဲ့တဲ့အဆိုမှာတော့ ဇင်ဘာဘွေဆေးရုံတစ်ရုံမှာဖြစ်ခဲ့တာလို့ ဆိုထားပြီး ၁၉၅၄ ခုနှစ်က ရိုက်ထားတဲ့ သရုပ်ဆောင် Marilyn Monroe ရဲ့ ဓာတ်မှန်ကို ပိုးဟပ်ပုံပေါင်းထည့်ပြီး ဖန်တီးပြုပြင်ထားတဲ့ ပုံအမှားကို ဖြန့်ဝေခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ (archived here)

၂၀၁၂ ခုနှစ်က ပို့စ်တွေမှာတော့ X-ray ပုံမပါဝင်ပေမယ့် ဂါနာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာလို့ ဆိုထားပါတယ်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာလည်း နောက်ထပ် X-ray ပုံတစ်ပုံနဲ့အတူ အလားတူပို့စ်တွေပျံ့နှံ့နေပြီး ပိုးဟပ်ဝင်နေတဲ့ဓာတ်မှန်စက်ဟာ ကင်ညာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုထားပြန်ပါတယ်။ အဲဒီအဆိုနဲ့ပုံကို AFP က အချက်အလက်စိစစ်ထားပြီး ဒီလင့်ခ်မှာ ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။