အစ္စရေး - ဟာမက်စ် အပစ်ရပ်တာနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး ဓားစာခံတစ်ဦးက ဟားမက်စ်ကို ချီးမွမ်းပြောဆိုတယ်ဆိုတဲ့ မှားယွင်းပြောဆိုမှု ပျံ့နှံ့
- ပုံနှိပ်ဖော်ပြသည့်နေ့စွဲ 31 အောက်တိုဘာ 2025 အချိန် 10h56
- ဖတ်ရန် ကြာချိန် 2 မိနစ်
- Pasika KHERNAMNUOY, AFP ထိုင်း
AFP © မူပိုင်ခွင့် ၂၀၁၇-၂၀၂၅။ ဤစာမူကို စီးပွားဖြစ် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက လစဉ်/နှစ်စဉ်ကြေး ပေးသွင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပိုမိုသိရှိရန် ဤနေရာကို နှိပ်ပါ။
အမေရိကန်ရဲ့ ဦးဆောင်းညှိနှိုင်းမှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့နဲ့ အစ္စရေးတို့ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘာတူညီချက်ကို အောက်တိုဘာလ အစောပိုင်းမှာရရှိခဲ့ပြီး ဟာမက်စ်အဖွဲ့က အသက်ရှင်ကျန်ရှိသူ ဓားစာခံ ၂၀ ဦးကို ပြန်လည် လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ လူမှုကွန်ရက်အသုံးပြုသူတွေက ဟာမက်စ်ကလွှတ်ပေးလိုက်တဲ့ ဓားစာခံတစ်ဦးက သူတို့ရဲ့ "ရဲစွမ်းသတ္တိရှိမှု၊ လူသားချင်းစာနာမှု လေးစားသမှုပြုမှု"တွေကို ချီးမွမ်းပြောဆိုခဲ့တယ်တဲ့ ပို့စ်တစ်ခုကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်မျှဝေခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီချီးမွမ်းစကားဟာ ဖေဖော်ဝါရီလက ရုရှား-အစ္စရေး ဓားစာခံတစ်ဦး ပြန်လည် လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် Social Media Influencer တစ်ဦးက သူ့ရဲ့ "ကိုယ်ပိုင်ခံစားချက်တွေ" ကို အခြေခံပြီး ဖန်တီးရေးသားထားတဲ့ စာသားတွေ ပဲဖြစ်ပါတယ်။
"ဂါ_ဇာမှာ ထိန်းသိမ်းခံရတယ့် အစ_ရေးအကျဉ်းသား အလက်ဇန္ဒား တာဘန်နော့ဗ်ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီးနောက် တဲလ်အဗစ်မှ အံ့အားသင့်ဖွယ်ရာထုတ်ပြန်ချက်" (မူရင်းအတိုင်း) ဆိုပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်က မျှဝေထားတဲ့ Facebook ပို့စ်မှာ အစချီရေးသားထားပါတယ်။
"ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ကြင်နာမှုဟာ ကျနော့်ရဲ့စိတ်ဝိညာဉ်မှာ ထာဝရ စွဲထင်နေမှာပါ။ခင်ဗျားတို့နဲ့အတူ ၄၉၈ ရက်တာ နေထိုင်ခဲ့ရတယ်။ခင်ဗျားတို့ ခံစားခဲ့ရတဲ့ ဖိနှိပ်မှုနဲ့ ကျူးကျော်စစ်တွေကြားထဲကနေယောက်ျားပီသခြင်းရဲ့ အဓိပ္ပာယ်အစစ်အမှန်၊ စင်ကြယ်သော ရဲစွမ်းသတ္တိ၊ လူသားဆန်မှုနဲ့ တန်ဖိုးများကို လေးစားမှုတို့ကို ခင်ဗျားတို့ဆီကနေ ကျုပ် သင်ယူခဲ့ရတယ်။" (မူရင်းအတိုင်း) ဆိုပြီး တစိတ်တပိုင်းရေးသားထားပါတယ်။
ပြန်လည်မျှဝေမှုအကြိမ်ရေ ၁,၅၀၀ ကျော်ရှိနေတဲ့ ဒီပို့စ်မှာ အနီရောင်အနွေးထည်ဝတ်ဆင်ထားတဲ့ အမျိုးသားတစ်ယောက်ကို ပြောက်ကျားဝတ်စုံဝတ်လက်နက်ကိုင်တွေက ဖမ်းချုပ်ထားတဲ့ဓာတ်ပုံကို မျှဝေထားပါတယ်။
တူညီတဲ့မှားယွင်းပြောဆိုမှုဟာ ထိုင်း၊ အင်္ဂလိပ်၊ စပိန် စတဲ့ဘာသာစကားတွေနဲ့ Instagram၊ TikTok နဲ့ X မှာလည်း ပျံ့နှံ့ခဲ့ပါတယ်။
အောက်တိုဘာလအစောပိုင်းမှာ အမေရိကန်က စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးမှုကြောင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘာတူညီချက်ရရှိခဲ့တဲ့နောက် ဒီမှားယွင်းပြောဆိုမှု ပျံ့နှံခဲ့ပြီး အမေရိကန်အခြေစိုက် လွတ်လပ်တဲ့အချက်အလက်စိစစ်ရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့ Snopes ကလည်း အချက်အလက်စိစစ်ခဲ့ပါတယ်။ (Archived link)
ဒီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက်အရ ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသကို ပျက်စီးယိုယွင်းစေခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲစတင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်က ရုတ်တရက်တိုက်ခိုက်မှုမှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အသက်ရှင်ကျန်ရှိနေတဲ့ ဓားစာခံ ၂၀ ဦးကို ဟာမက်စ်က ပြန်လည်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ (Archived link)
အစ္စရေးဘက်က ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးအများစုဖြစ်တဲ့ အကျဥ်းသား ၂,၀၀၀ နီးပါးနဲ့အတူ သေဆုံးသူတွေရဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေကို ပြန်လည်အပ်နှံခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အဓိကကျတဲ့စကားလုံးတွေနဲ့ Google မှာအချက်အလက်ရှာဖွေကြည့်တဲ့အခါ ဆင်တူတဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုကို အာရဗီဘာသာစကားနဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်က X ပို့စ်တစ်ခုမှာ ဖော်ပြထားတာတွေ့ရပါတယ်။ (Archived link)
"သင်တို့ကြား အတူနေထိုင်ခဲ့တဲ့ ၄၉၈ ရက်အတွင်း ကျွန်တော့်အပေါ်ထားတဲ့ စာနာမှုတွေဟာ ကျွန်တော့်ရဲ့နှလုံးသားမှာ ထာဝရ စွဲမြဲသွားမှာပါ" ဆိုပြီး ရေးသားထားပါတယ်။ "သင်တို့ဟာ ဖိနှိပ်မှုနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ခံစားခဲ့ရပေမယ့် သင်တို့ဆီက အမျိုးသားတစ်ဦးရဲ့ဖြစ်တည်မှုအဓိပ္ပါယ်၊ သန့်စင်သော ရဲရင့်မှု၊ လူသားချင်းစာနာမှုနဲ့ လေးစားသမှုပြုမှုတွေကို ကျွန်တော်သင်ယူခဲ့ရပါတယ်။"
အဲဒီပိုစ့်မှာလည်း တူညီတဲ့ အနီရောင်အနွေးထည်နဲ့ အမျိုးသားရဲ့ မြင်ကွင်းကိုတွေ့နိုင်ပါတယ်။
"ဒါဟာ ဓားစာခံရဲ့ ပြောဆိုမှုတွေမဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်ုပ်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ခံစားချက်တွေကို အခြေခံပြီး ဓားစာခံတစ်ဦးအနေနဲ့ ရေးသားထားတာပါ။" လို့ ဒီပို့စ်ကို မျှဝေခဲ့တဲ့ X အသုံးပြုသူက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်က ပို့စ်မှာ ရှင်းလင်းထားပါတယ်။ (Archived link)
ရုရှား-အစ္စရေး ဓားစာခံ
Google မှာဓာတ်ပုံရာဇဝင်နဲ့ နောက်ထပ်အဓိကကျတဲ့ စကားလုံးတွေသုံးပြီးရှာဖွေကြည့်ရာ ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာတဲ့ ဓားစာခံဟာ Alexander Trufanov ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားတဲ့ သတင်းတွေကို သက်ဆိုင်ရာဓာတ်ပုံတွေနဲ့အတူ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အစ္စရေးက Sasha Trupanov လို့ အတည်ပြုထားတဲ့ Trufanov ဟာ ရုရှားဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက သူ့ကို လွှတ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ ကတိတည်စေဖို့ ဟားမက်စ်ကိုတောင်းဆိုပြီး ရက်ပိုင်းအကြာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်မှာ လွတ်မြောက်ခဲ့ပါတယ်။ (Archived link)
သူ့ရဲ့ လက်တွဲဖော်အပါအဝင် အဘွားနဲ့ မိခင်ဖြစ်သူ Yelena တို့ဟာလည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလက ပထမဆုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးမှဦ လွတ်မြောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖခင် Vitali Trupanov ကတော့ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်ကတိုက်ခိုက်မှုမှာ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။
Trupanov တို့မိသားစုဟာ အစ္စရေးကနေ ရုရှားကို ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်နှောင်းပိုင်းမှာ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြပါတယ်။ မိသားစုမျိုးရိုးနာမည်ဟာ ရုရှားဘာသာစကားနဲ့ Trufanov လို့ စာလုံးပေါင်းပြီး ဟီးဘရူးဘာသာစကားနဲ့ စာလုံးပေါင်းပုံချင်းကွဲပြားပါတယ်။
တူညီတဲ့ အနီရောင်အင်္ကျီနဲ့ ဗီဒီယိုကို The Times of Israel သတင်းဌာနက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀ ရက်မှာမျှဝေခဲ့ပါတယ်။ (Archived link)
အဲဒီဗီဒီယိုကို ပါလက်စတိုင်း အစ္စလာမ္မစ် ဂျီဟတ် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့က Trufanov အသက်ရှင်ကြောင်းသက်သေပြတဲ့ အနေနဲ့ ဖြန့်ဝေခဲ့တယ်လို့ သတင်းမှာဖော်ပြပါတယ်။
အဲဒီအတောအတွင်းမှာပဲ အနီရောင်အနွေးထည်နဲ့ ဓာတ်ပုံကို Reuters သတင်းဌာနက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်မှာ မျှဝေခဲ့ပါတယ်။ (Archived link)
ဂါဇာကမ်းမြှောင်တောင်ပိုင်း Khan Younis မှာဟားမက်စ်နဲ့ အစ္စရေးတို့ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး နဲ့ သုံ့ပန်းလဲလှယ်ရေး သဘောတူညီချက်ရဲ့ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် Trufanov ကို ပါလက်စတိုင်စစ်သွေးကြွတွေက အဲဒီနေ့မှာပဲ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့တယ်လို့ ရည်ညွှန်းဖော်ပြထားပါတယ်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်မှာ AFP ကလည်း လွတ်မြောက်လာတဲ့ အစ္စရေး ဓားစာခံသုံးယောက်ထဲက တစ်ယောက်အဖြစ် Trufanov ရဲ့ အလားတူ ဓာတ်ပုံတွေကိုဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
ဂါဇာစစ်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မှားယွင်းပြောဆိုမှုတွေကို AFP က ဒီလင့်ခ်မှာ အချက်အလက်စိစစ်ထားပါတယ်။
AFP အား အချက်အလက်စိစစ်စေလိုသည့်အကြောင်းအရာ သင့်ထံမှာ ရှိပါသလား။
ကျွန်ုပ်တို့ကို ဆက်သွယ်ရန်
